سقوط دیکتاتورهای عربی و واکنش هنرمندان مصری

سقوط دیکتاتورهای عربی و واکنش هنرمندان مصری

تاکنون هررژیم دیکتاتوری عرب که سرنگون شده است ، جای آن را رژیمی بمراتب خشن تر ، مرتجع تر و دست نشانده تر گرفته است. نمونه های عراق، تونس ، مصر ولیبی گویای این حقیقت است که عده ای دست پرورده غرب ، بنام «دمکرات»و «مسلمان» و غیره بجای حاکمان قبلی گمارده شده اند.

عموما در کشورهای دیکتاتوری دراثر فشارطاقت فرسای اقتصادی وسیاسی - اجتماعی مردم بپا می خیزند تا به حقوق دمکراتیک خویش دست یابند. همانگونه که مردم ایران در سال ۱۳۵۷چنین کردند، اما خیزش آنها با بند وبست بین امپریالیستها و مرتجعین حاکم برایران به رهبری خمینی درنیمه راه به کجراه کشیده شد و اهداف انقلاب عقیم ماند . طی دو سال گذشته در کشورهای عرب نیز چنین سناریوئی تکرار شده و درحال تکوین است. هنوز اخوان المسلمین مورد حمایت آمریکا بطور کامل قدرت را در مصر قبضه نکرده است که فریاد سینماگران مصری بلند شده است.
اعتراض هنرمندان مصری در چند سایت بررسی مسائل عربی انعکاس داشته است که به انتخاب یکی را برگزیده ایم و در زیر ملاحظه خواهید کرد.

سينماگران و هنرمندان مصر از سيطره "مناديان تعهد انقلابى" بيمناك اند

عيد فطر امسال، احساسات ضد و نقيضى را در ميان ملل عرب برانگيخته است. در حالى كه سقوط سومين ديكتاتور در جهان عرب ميليونها انسان را شاد كرده است و شعار "بعد از فلان و بهمان نوبت بسيار است" مى رود كه با چيدن نامهاى جديدى در كنار هم طولانى تر شود، بعضى ها بيم آن دارند كه سالها يا ماههاى آتى بگويند: چه مى خواستيم اما چه شد؟!" هنرمندان و دست اندركاران هنر از جمله كسانى هستند كه مى ترسند "مرغ عزا و عروسى شوند".

آنها كه در انقلابها و پيش از انقلاب با شعرى، صحنه فيلمى، پرده تئاترى، و يا نقش و نگارى جان خود را به خطر انداخته اند تا به توده هاى مردم بگويند "طاغوت شياد، مار مى كِشد نه آنكه واقعاً كلمه مار را مى نويسد"، اكنون بيم آن دارند كه توده ها با فريب شيادزادگان و طاغوتچه ها، خود آنها را به جاى مار بگيرند و سنگسار كنند. خيزش مردم در چندين كشور عرب تا كنون به ثمر اوليه خود رسيده و سه تن را با همه اعوان و انصار و پيكره نظامشان به زير كشانده است. يكى دو تن ديگر نيز با خدم و حشم خود همين روزها در معرض تهديد اند. اما اكنون سوالاتى در محافل هنر و انديشه مطرح است مانند اينكه آيا وقتى آزادى، پس از چندين دهه سر مى رسد، همه قدر آن را مى دانند؟ آيا همه، شكوفايى انديشه ها، برابرى انسانها و جايگاه علم و هنر را ارج مى نهند؟ از اينها مهم تر، آيا فرصت طلبانى كه آزادى را پديده اى "يكبار مصرف و در مالكيت خويش" مى بينند اجازه مى دهند توده ها به آرامى و به تدريج آگاه و آگاهتر شوند تا گزينش هايشان روز به روز بهتر گردد؟

عيد فطر امسال در حالى فرا رسيده است كه تلويزيونهاى اغلب كشورهاى عربى و از جمله عراق، لبنان و مصر، غالباً از ارائه ترانه هاى شاد و فيلمهاى كميك در روزهاى عيد فطر خوددارى كرده اند. شايد اين خوددارى با توجه به اوضاع خونبار ليبى و سوريه قابل درك باشد. اما وقتى مى بينيم كه مثلا در مصر تهيه كنندگان كمتر زنها را بازى مى دهند و بخصوص از درج صحنه هاى عشقى و عاطفى اجتناب مى كنند، به ياد مى آوريم كه چند هفته ديگر انتخابات پارلمانى در اين كشور برگزار مى شود و امكان پيروزى اخوان المسلمين در اين انتخابات بالاست. همه مى دانند كه مهمترين مراكز توليد فيلم و سريال جهان عرب را مصر در بر دارد. ليكن براى سرمايه گذاران اين عرصه هنرى، "احتياط، شرط عقل است". اگر اخوان المسلمين با كمك اسلامگرایان تندرو، بتوانند ليبرالها، چپگراها، ملى گرايان و ساير فعالان دگر انديش را كنار بزنند چه خواهد شد؟ فيلمسازان مى گويند: "بايد صبر كرد و ديد".

سرمايه گذار، بيمناك و محتاط است و بيگدار به آب نمى زند. اخوان المسلمين شعار "هنر متعهد" مى دهند و مى گويند: ما با سينما مخالف نيستيم. ليكن سينماگران بايد متعهد باشند و سينما و تلويزيون بايد از فساد و مفسده جويى پاك و منزه باشند. اين شعارها براى بسيارى از مردم مسلمان مصر جاذبه دارد. راى دهندگان نيز همگى هنرشناس و يا آينده نگر نيستند. البته در صد بالايى از فيلم هاى مصرى همچون فيلم هاى هندى اند. رقص و آواز، نمك بسيارى از اين فيلم ها است.

در جوامع محروم از ساير خوشى ها و عدالت ها، و حتى در جوامع مرفه و آزاد، ديدن چنين فيلم هايى، مى تواند بسان دريچه اطمينان عمل كند و لحظات خوشى را به عامه مردم بچشاند. اما اين روزها بسيارى از تهيه كنندگان مصرى دست نگه داشته اند يا مكررا تاكيد مى كنند كه "فيلم هايشان عفت عمومى را خدشه دار نمى كند". اين يعنى: "آقا معلم! بخدا ما نبوديم! والله بالله ما بچه هاى خوبى هستيم." اكنون مردم مصر و شايد نقاط ديگرى از جهان عرب، گذشته از مسيحى و يا مسلمان بودن، انقلابى يا "طاغوتى بودن"، فقير يا غنى بودن، سنتى يا مدرن بودن و خيلى تقسيمات ديگر، شاهد تقسيم شدن خود به دو جناح مشخص و متفاوت اند: مناديان تعهد و طرفداران تخصص. هنوز معلوم نيست كه كى و كجا اين تقسيم، كار به دست مصريان و ديگران مى دهد!!